زمان آغاز واکداری در همخوان های زبان آذری

هدف: زمان آغاز واکداری سرنخی جهت افتراق همخوان های بندشی واکدار و بی واک بوده و می تواند جهت توصیف یا طبقه بندی طیفی از اختلالات رشدی، عصبی- حرکتی و یا زبانی مورد استفاده قرار گیرد. هدف این مطالعه تعیین مقادیر هنجار زمان آغاز واکداری در زبان آذری (لهجه تبریز) می باشد. روش بررسی: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی30 گوینده آذری زبان که به صورت ساده و در دسترس انتخاب شده بودند، پس از شنیدن 46 تک کلمه آذری که با همخوان های بندشی آغاز می شد، در دو مرحله آنها را تکرار کرده و صدایشان ضبط شد. سپس توسط نرم افزار پرات، مقادیر میانگین برای زمان آغاز واکداری با تحلیل طیف صوتی و موج شکل صوتی بر حسب میلی ثانیه محاسبه گردید. همچنین تفاوت های بین جنسی و نیز تأثیر واکه ها بر زمان آغاز واکداری بررسی و داده های حاصل با استفاده از آزمون تحلیل واریانس یکطرفه و تی مستقل ارزیابی شد. یافته ها: بین مردان و زنان آذری زبان تفاوت معناداری در زمان آغاز واکداری وجود نداشت (p<0/05) و محل تولید همخوان (0/001>p) با زمان آغاز واکداری وجود داشت. میانگین مقادیر زمان آغاز واکداری برای واج های/g/،/t/،/p/،/d/،/b/و /k/و دو واجگونه [ɟ] و [c] به ترتیب برابر با 26/25، 87/09، 13/35، 86/88، 10/64، 100/62، 63/18 و 131/19 میلی ثانیه بود. نتیجه گیری: جنسیت کاربران زبان آذری تأثیری بر زمان آغاز واکداری همخوان های بندشی آنها ندارد، اما مشابه سایر زبان ها، واکه های بسته و پسین و محل تولید پسین تر سبب افزایش مقدار آن می گردد. همچنین همخوان های بی واک از نوع دمشی بوده و همخوان های واکدار دارای مقادیر زمان آغاز واکداری مثبت می باشد.